Bu blog yazisinda ABD’de calisma izni almak isteyen yazilimcilar icin yasadigim deneyimleri aktaracagim. Umarim “gerekli” oldugunu dusunenlere -ozellikle de benim gibi 4 yillik diplomasi olmayan arkadaslara- ulasir ve islerine yarar.
Giriş
Yazinin birinci bolumunde okul ve askerlikle ilgili verdigim hatali kararlari ve bunlarin H1b surecini nasil etkiledigini anlatacagim. Bu bolumu biraz da askerlik problemleriyle ugrastigim donemi merak eden arkadaslar icin yazdigimdan okumadan atlayabilirsiniz. Ikinci kisminda neden daha is bulmadan ABD’ye geldigimi, ucuncu kisimda hazirlik surecimi anlatacagim. Dorduncu kisimda ise ABD’ye geldikten sonra ne yapilmasina dair oneriler paylasacagim.
Askerlik, Önlisans, Açıköğretim Seytan Ucgeni
Ben teknik lise yazılım bölümü mezunuyum. Liseden sonra iki yillik bilgisayar teknolojilerine bölümüne gecip 2007’de önlisans diplomasi aldim. Bunun ardindan bildiginiz gibi açıköğretime gecis hakkimiz var, lakin ben 2 yil askerligi tecil hakkimi kullanip daha sonra acikogretime girersem daha zekice bir is yapacagimi dusundum o zaman. Boyle onemli bir karari arastirmadan verdigim icin acikogretimin ilk yilinda askerlik tecil hakki verilmediginden haberim yoktu.
Bu nedenle mecburen 2 yil sonra yeniden normal bir universiteye gitmek zorunda kaldim ve Istanbul’daki isimi birakip ailemin yaninda dondukten sonra DGS sinavina hazirlanip Izmir Yuksek Teknoloji Enstitusu’nun Fizik bolumune yerlestim. Ingilizce oldugu icin bu okulu tercih etmistim. Bu arada sinava hazirlanirkenki beklentim Bilgisayar Muhendisligi veya ITU Uzay Muhendisligi kazanmakti, girdigim butun denemelerde de iyi sonuclar aliyordum ama 2009’daki sinavda (bana gore saibeliydi) sorularin inanilmaz kolaylasmasiyla herkes full yapti ve okul puani one cikti. Benim de okul puanim dusuk oldugu icin ancak Fizik bolumune yerlesebildim.
Ozetlemek gerekirse, Acikogretim Iktisat ve Fizik bolumlerine ayni anda basladim, boylece AOF’nin ilk hazirlik yilinda da askerlikten kurtulmus oldum. Bir yil sonra AOF hazirlik sinifini gecince Fizik bolumunu birakip Istanbul’da tekrar bir ise girdim, bundan birkac ay sonra da ABD’ye gelme hazirliklarina basladim.
Bu baslik altinda benimle benzer durumdaki arkadaslara onerim bir sekilde en hizli yoldan 4 yillik diploma sahibi olmalaridir. Bu hem H1b icin gerekli (eger lisans diplomaniz yoksa onlisans + 3 yillik is deneyimi isteniyor), hem de master yapmayi dusundugunuz zaman onunuzdeki engel.
Sonuc olarak, 15 ay askerligi tecil ettirmek icin sarfettigim cabalarin hayatima en buyuk katkisi Istanbul’daki isimi birakip gerekli riskleri almami kolaylastirmasi oldu.
Nasıl?
Bu sorunun birden cok yaniti var, benim takip ettigim yol ise buraya kendi imkanlarimla B1 vizesiyle gelip H1b olacak bir sirket bulmak. H1b konusunda deneyim sahibi olanlara gore aceleci ve acemice gorunmesi muhtemel olabilir lakin benim sartlarim acisindan en dogru olaniydi.
Askerlik sorunumu hallettigimde 23 yasindaydim ve is hayatima ABD’de devam etmek uygulamaya koymayi en cok istedigim plandi. Turkiye’deyken H1b sponsoru bulmak pek kolay bir is degil. Microsoft, Google gibi buyuk sirketlerle anlasmak gerekiyor. Bunun icin de iyi ingilizce, lisans diplomasi veya 36 ay is deneyimi gibi benim o donem sahip olmadigim ozellikler isteniyordu. San Francisco’da karsiniza kolayca cikacak firsatlar Turkiye’de birkac yilda bir iki defa cikiyor. Bu nedenle en sonunda is teklifi beklemeden, dogrudan buraya gelip, kalacagim 4 ay icinde bu isleri halletmeye karar verdim. Nitekim bekledigim gibi ikinci ay vize sponsorumu bulmustum, Turkiye’ye donerken de vize dosyam hazirlanmisti.
Hazırlık
San Francisco’ya gelme hazirliklarina 25.000 Lira banka kredisi alarak basladim. Hemen bir vize randevusu alip bir yandan MultiplayerChess.com‘u gelistirmeye bir yandan da elimdeki parayla doviz ve altin alip satarak giderlerimi karsilamaya calistim.
Milli yatirimimiz oldugu icin altin konusunu biraz daha detaylandiralim. En kolay yoldan Garanti’nin internet subesinden altin alip satabilirsiniz. Piyasaya gore biraz daha ucuza alip pahaliya satar ama girdiginiz risk hesabinin yaninda bunun cok bir onemi yok. Altinin ben hazirlik yaparken yani 2011’in ilk aylarindaki egilimi dusustu ama Guney Kore ve Cin’de yapilan duzenli alimlar sayesinde belli bir ivmeyle dogrusal olarak yukseliyordu. Bu alimlarin 2011’de bitecegi kesin, zamani net degildi. O donem birkac gun sikica takip edip guzel bi sekilde yukseldigini gorunce butun parami altina yuklemistim. Sonuc olarak da vize islerini takip ederkenki masraflarimi epeyce karsilamami saglamisti o para. Size de ABD’ye varmadan once paranizi bu tip guvenli ve basit yatirim araclariyla -tabii ki dikkatli bir sekilde- degerlendirmenizi oneririm.
Paranizi degerlendirmenin yanisira zamaninizi da olabildigince iyi degerlendirmeniz gerekli. Bu nedenle kafanizdaki bir startup firkini hizlica hayata gecirmenizde fayda var. Lakin fikrinizin background’inizi guclendirecek nitelikte olmasina dikkat edin. Kendinizi tekrar edeceginiz hicbir sey yapmayin bu surecte. Butun zamaninizi hali hazirda uzmanliginizin oldugu alandaki modern problemleri cozmeye ayirin.
Vize randevusunu beklerken yapmaniz gereken bir diger onemli is ise randevuda size soracaklari sorulara iyi hazirlanmak. ABD’den vize almak zor bir is degil ama bu isi sansa birakmak da pek akillica olmaz. Hali hazirda ilginizi ceken bir konferansa (Orn. Google IO) bilet alip elinizde bir davetiye ile gidin vize gorusmesine.
Vize gorusmeniz basarili gectiyse, sonraki adim olarak gideceginiz sehirde kalacaginiz yerleri ayarlamaniz gerekiyor. San Francisco’daki en ucuz otel genellikle Kore’li ogrencilerin kaldigi O’Farrell caddesindeki Vantaggio oteldir. Gecen yil iki kisilik odalarin aylik fiyati 700 dolardi. Eger oda icinde banyo istemezseniz 500 dolarlik da odalari var. Gelmeden once muhakkak butun rezervasyonlarinizi duzgunce yapin ve dogrulayin, yoksa su an bir arkadasimin basina geldigi gibi tenderloin bolgesinde (San Francisco sehir merkezinin pislik icindeki suc orani yuksek kismi) kasvetli, dandik bir otele aylik 1800$ odemek durumunda kalabilirsiniz.
ABD’deki bir diger temel ihtiyaciniz ise yazilim yapmaya devam edebileceginiz bir ortam. Otelinizde, starbucks’larda bu isi yapacaginizi dusunuyorsaniz bundan suphe duymanizi oneririm. Aylik makul bir ucrete shared calisma ortami programlari olan NextSpace, HackerDojo gibi coworking organizasyonlarina uye olmanizi siddetle oneririm. Hem yeni insanlar taniyabileceginiz, happy-hours’lari olan sosyal bir ortama girmis oluyorsunuz hem de San Francisco’nun cok kotu isiklandirilmis kasvetli Starbucks’lari yerine, 24/7 acik, mutfagi ve toplanti odalari olan, guzel ve rahat bir ortama sahip olmanizi sagliyor.
H1b
San Francisco’ya geldikten hemen sonra LinkedIn ve Github profillerinizde ve CV’nizde gerekli updateleri yapin. Bu update’lerden en onemlisi tabii ki yasadiginiz sehri San Francisco olarak cevirip yeni telefon numaranizi yazmak olmali :)
Daha sonraki adim olarak background’inizin tuttugu sirketler ve buyuk sirketlerin calistigi recruitment firmalariyla temasa gecin. Eger onlar sizi bulmadiysa, bir mail gonderip kendinizi tanitabilirsiniz. Ozellikle recruitment firmalari size H1b sponsoru bulmak icin sasirtici bir performans sergileyeceklerdir.
Is aradiginiz surec boyunca hack night gibi hacker etkinliklerine mumkun oldugunca katilin. Bu hem network acisindan, hem sosyallesmek acisindan cok onemli. Bu tip etkinlikleri Twitter, HackerSpaces, Meetup gibi sitelerden bulup takip etmenizi siddetle oneriyorum. Ayrica Google’da Bay Area’ya gelen hackerlar icin hazirlanmis guide’lari aradiginizda da oldukca faydali kaynaklar bulabilirsiniz.
Gorustugunuz sirketler eger size vize almaya karar verirse bir recruiter araciligi ile yapacaklari teklifi iletecekler. Su an San Francisco’da normal hayat standardi icin gerekli yillik maas en az 80.000$. Ev kiralari 1300 dolardan basliyor. Bunun yanisira bir de 10.000 dolar civarinda relocation bonus’u alirsiniz. Bu arada tum bu kazanclarinizin yuzde kirkini devlete vergi olarak kesilecegini hatirlatayim.
3-4 aylik aktif bir eylem sureci sonunda background’inizin eslestigi bir firmayi bulmaniz epey muhtemel. Sirketiniz sureci avukata yonlendirdikten sonra yapmaniz gereken tek sey istedikleri belgeleri temin etmek ve basvuru surecinin tamamlanmasini beklemek. Bu bekleyis sirasinda bol bol gezmenizi ve Yosemite’de kamp kurmanizi siddetle tavsiye ederim.
Sorularinizi ve onerilerinize acigim. E-mail yoluyla, veya baskalarinin da faydalanmasi icin comment veya blog basliklari olarak paylasirsaniz vaktim yettigince yanitlamaya calisacagim.